disargàre , vrb Definition
pinnigare s'àliga de su logu, illimpiare
Synonyms e antonyms
innetiare,
isaligare,
mundai
Sentences
sa die fit a tribagliare in campagna, fatu de sa robba, o tzapendhe, o disarghendhe e gai
Etymon
srd.
Translations
French
monder,
nettoyer
English
to clean
Spanish
limpiar
Italian
mondare,
ripulire dall'immondézza
German
reinigen,
putzen.
frobbíre, frobbíri , vrb Definition
passare ccn. cosa (pruschetotu orrobba) po ndhe suspire abba, pruine e cosas deasi, po limpiare / bonu a frobbire (nau cun tzacu de calecuna cosa) = chi no serbit a nudha si no a istrèxiri in paneri, chi est de fuliai
Synonyms e antonyms
brobbire,
istrègere,
sciorbiri,
trèghere,
trobbire
/
limpiai
| ctr.
ifúndhere,
imbrutai
Sentences
no tenes unu sodhu e chircas muzere…: ma faghe su piaghere e fróbbidi su lorodhu! ◊ frobbire su brúere, s'abba, su suore, sas làgrimas, s'ifustura, frobbire s'isterzu, sa cara, sas manos, sos murros
Etymon
itl.t
forbire
Translations
French
déterger,
essuyer
English
to clean
Spanish
deterger,
limpiar
Italian
detèrgere
German
abwischen.
illertíre , vrb: illestire,
illirtire Definition
fàere su logu límpiu, pinnigare totu s’àliga, su bascaràmene; iscabbúllere de ccn. cosa, fintzes fàere su fedu
Synonyms e antonyms
ilbratare,
illertare,
illitiare,
iserrinire,
ispatare,
limpiai
/
allichidie
/
disgagiai,
ifrancare,
iscabbúllere
/
illierai,
insinnigare,
iscendiai
Sentences
pro illertire cussu logu bi cheret duas pessones ca bi at arga meda ◊ sicomente tenia bisonzos metas de fàchere no apo pótitu illestire su locu ◊ sas féminas sigheint a illirtire sos aposentos
2.
sos pecados mios fint unu muntone, un'ira, chi no resessia prus a mi ndhe illertire
Translations
French
nettoyer
English
to clean (up)
Spanish
limpiar
Italian
ripulire
German
reinigen.
innetàre , vrb: innetiare Definition
fàere netu, límpiu, bogare o pigare s'àliga o àteru de diferente de mesu de is cosas (es. corgiolu); fàere o essire límpiu: nau de s’aera ammontada, su s'istesiare de is nues lassandho s'aera límpia / i. sa patata = ispilloncai, iscroxolai sa patata
Synonyms e antonyms
allichidie,
allimpiare,
illichidire,
mundhare,
netare,
pulire,
iserrinire
/
iscorgiolare,
ispigiolare
| ctr.
imbrutai,
intruai
Sentences
sunt andhaos a innetare su matímene ◊ vàtiche sas lametas pro innetare su porcu usciau! ◊ a nos innetare no tet bastare s'abba de su mare ◊ su massaju innétiat sos trigos, chi no bi crescat àtera erba in mesu ◊ Fulana est impreada pro innetare sas iscolas ◊ so innetiendhe patata a fríere ◊ inneta sa ficumorisca!
2.
s'aera che at innetiadu ◊ s'abba de sa funtana l'ant morigada: cheret lassada pasare pro innetiare
Translations
French
nettoyer,
peler,
éplucher,
sarcler
English
to clean,
to peel
Spanish
limpiar
Italian
nettare,
pelare,
mondare,
ripulire
German
reinigen,
schälen.
isaligàre , vrb: isargare Definition
mundhare, pinnigare s'àliga de su logu po dhu fàere límpiu; marrare, tirare s'erba de mesu de sa cosa prantada, arregòllere o prugare sa malesa
Synonyms e antonyms
disargare,
illansanare,
irderbai,
isciligare,
munnuzare
| ctr.
imbratare
Sentences
cheret isargada sa carrela, finas ca colat sa portessione ◊ no bastamus mancu a isargare, in custu logu, de cantu che carrant arga sos bentos!
2.
eallu a babbu ingruxadu, isarghendhe su trigu aupadu!
Etymon
srd.
Translations
French
nettoyer,
émonder
English
to clean up
Spanish
relimpiar,
limpiar,
mondar
Italian
ripulire
German
reinigen.
ispatàre , vrb: ispatzare 1 Definition
illimpiare sa terra segandhondhe totu su matedu po dha prènnere, o fintzes segandhondhe s'erba; illimpiare, frobbire
Synonyms e antonyms
ammatutzare,
ilbratare,
immatai,
irrascare,
isputzucrare,
matai,
scrachirai
Sentences
su terrinu cheret ispatadu ca sa malesa no lassat crèschere àteru ◊ comintzeit a bogare coighina ispatendhe majas de chessa ◊ za mi est costadu ispatendhe rú e tetinosu pro pesare sos ozastros!…◊ tocat de ispatzare sos oros de s'irriu ◊ no mandhant un'operaju po ispatzare s'erba chi ch'est!
2.
ispatare sa corte de sa linna ◊ dàemi su frebbeucu a l'ispatare su nasu a su ninnu!
Translations
French
déboiser,
dégarnir un terrain des buissons
English
to clean,
to clear of the trees (bushes)
Spanish
rozar
Italian
sbrattare,
disboscare,
decespugliare
German
abräumen,
abholzen.
limpiài , vrb: allimpiare,
limpiare Definition
fàere netu, límpiu, siat bogandhoche sa malesa, s'àliga, siat fintzes cosa chi no si bolet, chi no serbit o no si papat (es. corgiolu, cambos)
Synonyms e antonyms
innetare,
pulire,
samunae
| ctr.
allodrigai,
imbrutai
Sentences
s'at limpiau is dentis isfustigonendu cun s'agulla ◊ is massajus límpiant is loris de s'erba ◊ s'at limpiau una mela po si dha papai ◊ ite mi siat cura de dutore si si límpiant bene limba e manos e faghent a su pratu inue papant!
2.
mi siant perdonaus is pecaus e limpiada s'ànima mia!
Etymon
srd.
Translations
French
nettoyer
English
to clean
Spanish
limpiar
Italian
pulire
German
säubern,
reinigen.
netàre , vrb: netiare Definition
fàere netu, illimpiare
Synonyms e antonyms
innetare,
pulire
| ctr.
allodrigai,
imbrutai
Sentences
sa mama, netendhe sa persone, a sos ninnos lis dat basos e consizos
Etymon
itl.
nettare
Translations
French
nettoyer
English
to clean
Spanish
limpiar
Italian
pulire
German
putzen,
saubermachen.
prugàe, prugài, prugàre , vrb: pulgare,
purgai,
purgare Definition
illimpiare, isceberare e bogare a manu s'àliga, sa malesa de mesu de su laore o de css. àtera incúngia (es. s’olia) o cosa; pigare o giare sa purga; illimpiare de is pecaos; foedhandho de is matas de frutu, lassare orrúere su frutu guastu, difetosu / prugae a pilu piticu = bene meda, a fine a fine, a puntinu
Synonyms e antonyms
musinare 1
Sentences
prugai a manu, in mesa, in su ciriu ◊ dae s'Onnipoténtzia divina no si fuit, donzunu est chiliradu: a un'ala su lozu, sa genina, a s'àter'ala su trigu purgadu (Monzitta)◊ si purgat su trigu, s'orzu, sa fae, s'olia ◊ is féminas, piciochedhas e piciochedhus puru,trabballànt a prugai su minerali
2.
po ti prugai comporadí s'olleurrícinu
3.
ti dao su cunfortu de sa cunfescione a manera chi, purgadu dae sos pecados, potas intrare in sos chelos
4.
sa nughe est prugandho: abbàida canta che ndh'at in terra!
Etymon
ltn.
purgare
Translations
French
émonder,
purger
English
to clean,
to weed,
tu to give a laxative
Spanish
mondar,
purgar
Italian
mondare,
purgare
German
reinigen,
säubern,
läutern.
smanciài , vrb Definition
bogare o fàere isparire is màncias, is marcos de brutesa
Synonyms e antonyms
| ctr.
ammaciae,
tacai 1
Translations
French
détacher
English
to clean
Spanish
quitar las manchas
Italian
smacchiare
German
entflecken.